~कृष्ण अविरल~
लेखनका लागि प्रायः नौलो विषय रोज्न मन पराउने आख्यानकार अविरलले लालचुडीमा दहेज नामको कुप्रथाले आक्रान्त मध्यतराईका विवाहयोग्य उमेरका युवतीका पीडाजन्य अनुभूतिलाई उनेका छन् । उपन्यासकी मुख्य पात्र ज्योतिको पूर्वदीप्ति, संस्मरणात्मक र डायरी शैलीमा उपन्यासको कथा बुनिएको छ । उपन्यासमा पुरै नारी नै नारी भएकाले यस उपन्यासलाई नारी चरित्रप्रधान उपन्यास भने पनि हुन्छ ।
लेखकले भोजपुरी भाषाको सहज प्रयोग गरी उपन्यासलाई स्वाभाविक बनाएका छन् । यसमा अविरलको नौलो खुबी देख्न पाइन्छ । युवा पुस्ताका पाठकले धेरै ठाउँमा आफूलाई भेट्टाउँछन् भने कति ठाउँमा आँखासमेत रसाउँछन् ।
यस उपन्यासका बारेमा पछिल्लोपुस्ताका खरा समीक्षक विमल आरोहीले मधुपर्कमा लेखेका छन्, ‘ज्योतिको डायरी’ पढ्दै जाँदा धेरै ठाउँमा आँखा साँच्चै रसाउँछन्, सोँच्न बाध्य भइन्छ । मधेशमा राजनीति गर्ने नेता, कार्यकर्ता, गैससका विकासकर्ता सबैले एकचोटि ‘लालचुडी’ पढ्न जरुरी छ भन्दा मलाई कुनै गाह्रो हुँदैन; किनकि उपन्यास पढिसकेपछि धेरै दिनसम्म ‘झुम्म’ पारिदिन सक्ने क्षमता छ यसमा ।’
बरिष्ठ समालोचक डा. रामदयाल राकेशले लालचुडीलाई ‘मधेसको परिवेशमा लेखिएको जीवन्त उपन्यास’ भनेका छन् । ‘मधेशको परिवेशमा आधारित भएर केही उपन्यास लेखिएका भए पनि तिनमा लेखक बढी हाबी भएका छन् ।’ डा. राकेशले आफ्नो समालोचनामा लेखेका छन्, ‘फरक समुदाय र परिवेशमा हुर्केको मान्छेले यति जीवन्त उपन्यास कसरी लेख्न सक्यो भनेर आश्चर्य लागेको छ ।’
ल सुनम न त !
लेखनका लागि प्रायः नौलो विषय रोज्न मन पराउने आख्यानकार अविरलले लालचुडीमा दहेज नामको कुप्रथाले आक्रान्त मध्यतराईका विवाहयोग्य उमेरका युवतीका पीडाजन्य अनुभूतिलाई उनेका छन् । उपन्यासकी मुख्य पात्र ज्योतिको पूर्वदीप्ति, संस्मरणात्मक र डायरी शैलीमा उपन्यासको कथा बुनिएको छ । उपन्यासमा पुरै नारी नै नारी भएकाले यस उपन्यासलाई नारी चरित्रप्रधान उपन्यास भने पनि हुन्छ ।
लेखकले भोजपुरी भाषाको सहज प्रयोग गरी उपन्यासलाई स्वाभाविक बनाएका छन् । यसमा अविरलको नौलो खुबी देख्न पाइन्छ । युवा पुस्ताका पाठकले धेरै ठाउँमा आफूलाई भेट्टाउँछन् भने कति ठाउँमा आँखासमेत रसाउँछन् ।
यस उपन्यासका बारेमा पछिल्लोपुस्ताका खरा समीक्षक विमल आरोहीले मधुपर्कमा लेखेका छन्, ‘ज्योतिको डायरी’ पढ्दै जाँदा धेरै ठाउँमा आँखा साँच्चै रसाउँछन्, सोँच्न बाध्य भइन्छ । मधेशमा राजनीति गर्ने नेता, कार्यकर्ता, गैससका विकासकर्ता सबैले एकचोटि ‘लालचुडी’ पढ्न जरुरी छ भन्दा मलाई कुनै गाह्रो हुँदैन; किनकि उपन्यास पढिसकेपछि धेरै दिनसम्म ‘झुम्म’ पारिदिन सक्ने क्षमता छ यसमा ।’
बरिष्ठ समालोचक डा. रामदयाल राकेशले लालचुडीलाई ‘मधेसको परिवेशमा लेखिएको जीवन्त उपन्यास’ भनेका छन् । ‘मधेशको परिवेशमा आधारित भएर केही उपन्यास लेखिएका भए पनि तिनमा लेखक बढी हाबी भएका छन् ।’ डा. राकेशले आफ्नो समालोचनामा लेखेका छन्, ‘फरक समुदाय र परिवेशमा हुर्केको मान्छेले यति जीवन्त उपन्यास कसरी लेख्न सक्यो भनेर आश्चर्य लागेको छ ।’
ल सुनम न त !
भाग - 1
भाग - 2
भाग - 3
भाग - 4
भाग - 5
भाग - 6
भाग - 7
भाग - 8
भाग - 9 (Last Part & Interview)
